Op de valreep van het rampzalige jaar 2020 verscheen het wonderschone en beklijvende album Sad Songs for Us to Bear van het Middelburgse trio Sunshine Cleaners. De groepsnaam is ontleend aan de komische film Sunshine Cleaning met Emily Blunt in de hoofdrol. Het in 2017 gevormde Sunshine Cleaners bestaat uit Jacqueline Heijmans (zang), Sjef Hermans (gitaar en zang) en Geert de Heer (mandoline en dobro). Een drietal ervaren muzikanten. Sjef en Geert hebben samen een lang muzikaal verleden in Champagne Charlie, een groep die al meer dan dertig jaar bestaat. Twee jaar terug recenseerde ik nog hun uitstekende jubileum cd Sixpack.
Bijna alle liedjes voor Sad Songs for Us to Bear werden geschreven door Hermans. Sjef heeft een grote fascinatie voor de Tweede Wereldoorlog. Die belangstelling kwam al ruimschoots aan bod op hun indrukwekkende eerste album Silent Voices, grotendeels gewijd aan Dietrich Bonhoeffer.
Het nieuwe album opent met 41948. Dit nummer staat getatoeëerd op de arm van Esther Bejarano. Zij wist het concentratiekamp Auschwitz-Birkenau te overleven, doordat ze accordeon speelde in het vrouwenorkest daar. Haar verdere leven stond én staat in het teken de herinneringen aan die verschrikkelijke periode in leven te houden, zodat er nooit een herhaling zal kunnen plaatshebben. Ze treedt, intussen 96, samen met haar zoon nog geregeld op en schreef een aantal autobiografische boeken.
Een van de hoogtepunten vormt het indringende The Violins of Hope, met een hoofdrol voor de viool van de Tunesische gastmuzikant Wissem Ziadi. Het is een muzikaal eerbetoon aan instrumentenbouwer Amnon Weinstein en zijn zoon Avshalon uit Israël. Zij restaureerden tot in detail violen die toebehoorden aan Joodse musici voor en tijdens de Holocaust. Deze “Violen van de Hoop” worden nu overal ter wereld als aanklacht tegen antisemitisme bespeeld tijdens speciale “Violins Of Hope” concerten. Toen het nummer klaar was stuurde Sjef het op naar Amnon Weinstein. Direct kreeg Sjef een mailtje van Weinstein terug, die zich vereerd en ontroerd voelde. Diezelfde avond nog hadden beiden ook nog telefonisch contact. Zo sterk verbindt dus muziek.
Ook tot mijn favorieten reken ik Sad Song for Us to Bear, een liedje over de betreurde, eigenzinnige en enigszins vergeten singer-songwriter Blaze Foley. Foley nam het op voor zijn kwetsbare buurman. Hij kreeg in de gaten dat diens zoon maandelijks op bezoek kwam om zich het pensioen van zijn vader toe te eigenen. Hij stond op tegen dit onrecht, maar moest zijn blijk van naastenliefde met de dood bekopen. Een belangrijke muzikale rol is hier weggelegd voor een Champagne Charlie collega, mondharmonica virtuoos Gait Klein Kromhof. Foley wordt ook nog op een respectvolle wijze geëerd met een prachtige cover van tranentrekker Our Little Town.
Ook waagt Sjef zich aan meer hedendaagse thema’s. Het prachtige Little Girl is een ode aan de Zweedse Greta Thunberg, die er, ondanks haar jonge leeftijd, in is geslaagd om het klimaat wereldwijd op de kaart te zetten. In 2019 zou ze de Klimaattop in Chili bezoeken. Ze was in New York toen die top naar Madrid werd verplaatst. Thunberg zeilde vervolgens de Atlantische oceaan over omdat ze weigerde het vliegtuig te nemen. Ze wil haar ecologische voetafdruk zo klein mogelijk houden.
Een van de fraaiste liedjes van het afgelopen jaar is voor mij We Have Left the Camp Singing. Een song die is geïnspireerd door de dagboeken van Etty Hillesum. Zij werd geboren in Sjef’s woonplaats Middelburg. De titel verwijst naar een citaat uit de tekst op een aan haar vriendin Christine van Nooten geadresseerde briefkaart. Etty Hillesum heeft die uit de rijdende trein op weg naar Auschwitz-Birkenau gegooid. Het was haar laatste levensteken.
Als liefhebber van schilderkunst was het levensverhaal van Charlotte Salamon mij bekend. De Amsterdamse Joodse cineast Frans Weisz maakte twee films over haar dramatische leven. Ook achter de overige van de vijftien liedjes gaat een interessant verhaal schuil. Het voert te ver om daar nog eens over uit te weiden. Sad Songs for Us to Bear is historisch gezien een rijk album. Maar daarnaast heeft het ook muzikaal zeer veel te bieden en zal het luisteraars lang weten te boeien. Het album is alleen op hun website te koop voor een buitengewoon schappelijke prijs.
Theo Volk
Releasedatum : 11 december 2020 Eigen beheer
Website : https://www.sunshinecleaners.nl/