Op de valreep van het rampzalige jaar 2020 verscheen het
wonderschone en beklijvende album Sad
Songs for Us to Bear van het Middelburgse trio Sunshine Cleaners. De
groepsnaam is ontleend aan de komische film Sunshine Cleaning met Emily Blunt
in de hoofdrol. Het in 2017 gevormde Sunshine Cleaners bestaat uit Jacqueline Heijmans (zang), Sjef Hermans
(gitaar en zang) en Geert de Heer (mandoline
en dobro). Een drietal ervaren muzikanten. Sjef en Geert hebben samen een lang
muzikaal verleden in Champagne Charlie, een groep die al meer dan dertig jaar
bestaat. Twee jaar terug recenseerde ik nog hun uitstekende jubileum cd Sixpack.
Bijna alle liedjes voor Sad Songs for Us
to Bear werden geschreven door Hermans. Sjef heeft een grote fascinatie
voor de Tweede Wereldoorlog. Die belangstelling kwam al ruimschoots aan bod op
hun indrukwekkende eerste album Silent
Voices, grotendeels gewijd aan Dietrich Bonhoeffer.
Het nieuwe album opent
met 41948. Dit nummer staat getatoeëerd
op de arm van Esther Bejarano. Zij wist het concentratiekamp Auschwitz-Birkenau
te overleven, doordat ze accordeon speelde in het vrouwenorkest daar. Haar
verdere leven stond én staat in het teken de herinneringen aan die
verschrikkelijke periode in leven te houden, zodat er nooit een herhaling zal
kunnen plaatshebben. Ze treedt, intussen 96, samen met haar zoon nog geregeld
op en schreef een aantal autobiografische boeken.
Een van de hoogtepunten vormt
het indringende The Violins of Hope,
met een hoofdrol voor de viool van de Tunesische gastmuzikant Wissem Ziadi. Het
is een muzikaal eerbetoon aan instrumentenbouwer Amnon Weinstein en zijn zoon
Avshalon uit Israël. Zij restaureerden tot in detail violen die toebehoorden
aan Joodse musici voor en tijdens de Holocaust. Deze “Violen van de Hoop”
worden nu overal ter wereld als aanklacht tegen antisemitisme bespeeld tijdens
speciale “Violins Of Hope” concerten. Toen het nummer klaar was stuurde Sjef
het op naar Amnon Weinstein. Direct
kreeg Sjef een mailtje van Weinstein terug, die zich vereerd en ontroerd
voelde. Diezelfde avond nog hadden beiden ook nog telefonisch contact. Zo sterk
verbindt dus muziek.
Ook tot mijn favorieten reken ik Sad Song for Us to Bear, een liedje over de betreurde, eigenzinnige
en enigszins vergeten singer-songwriter Blaze Foley. Foley nam het op voor zijn
kwetsbare buurman. Hij kreeg in de gaten dat diens zoon maandelijks op bezoek
kwam om zich het pensioen van zijn vader toe te eigenen. Hij stond op tegen dit
onrecht, maar moest zijn blijk van naastenliefde met de dood bekopen. Een belangrijke muzikale rol is hier weggelegd
voor een Champagne Charlie collega, mondharmonica virtuoos Gait Klein Kromhof. Foley wordt ook nog op een respectvolle wijze geëerd
met een prachtige cover van tranentrekker Our
Little Town.
Ook waagt Sjef zich aan meer hedendaagse thema’s. Het
prachtige Little Girl is een ode aan
de Zweedse Greta Thunberg, die er, ondanks haar jonge leeftijd, in is geslaagd
om het klimaat wereldwijd op de kaart te zetten. In 2019 zou ze de Klimaattop
in Chili bezoeken. Ze was in New York toen die top naar Madrid werd verplaatst.
Thunberg zeilde vervolgens de Atlantische oceaan over omdat ze weigerde het
vliegtuig te nemen. Ze wil haar ecologische voetafdruk zo klein mogelijk
houden.
Een van de fraaiste liedjes van het afgelopen jaar is voor mij We Have Left the Camp Singing. Een song
die is geïnspireerd door de dagboeken van Etty Hillesum. Zij werd geboren in Sjef’s
woonplaats Middelburg. De titel verwijst naar een citaat uit de tekst op een
aan haar vriendin Christine van Nooten geadresseerde briefkaart. Etty Hillesum
heeft die uit de rijdende trein op weg naar Auschwitz-Birkenau gegooid. Het was
haar laatste levensteken.
Als liefhebber van schilderkunst was het levensverhaal
van Charlotte Salamon mij bekend. De Amsterdamse Joodse cineast Frans Weisz
maakte twee films over haar dramatische leven. Ook achter de overige van de vijftien
liedjes gaat een interessant verhaal schuil. Het voert te ver om daar nog eens over
uit te weiden. Sad Songs for Us to Bear
is historisch gezien een rijk album. Maar daarnaast heeft het ook muzikaal zeer
veel te bieden en zal het luisteraars lang weten te boeien. Het album is alleen
op hun website te koop voor een buitengewoon schappelijke prijs.
Theo Volk
Releasedatum : 11 december 2020 Eigen beheer
Website : https://www.sunshinecleaners.nl/