Breaking the Themometer to Hide the Fever is
een project, aanvankelijk een theaterproductie, geïnspireerd op herinneringen
aan Haïti. Het is vooral een eerbetoon aan Radio Haïti-Inter. Haïti’s eerste
onafhankelijke radiostation, actief tot de moord op diens eigenaar Jean
Dominique in 2000. De titel van Leyla’s album roept Dominique in herinnering.
Het is hoe hij de reactie van de Haïtiaanse bevolking aanduidde, die klem zat
vanwege de jarenlange stelselmatige onderdrukking. Een eiland dat, weliswaar
onafhankelijk is, maar een schoolvoorbeeld is van corruptie en machtsmisbruik.
Het veelvuldige natuurgeweld van de laatste jaren komt daar nog eens overheen. De
ouders van Leyla wisten (noodgedwongen?) een toekomst buiten Haïti op te
bouwen. Leyla, geboren in New York, heeft zich bekwaamd en onderscheiden in
klassieke Folkmuziek. Ze heeft de Amerikaanse Rootmuziek verkend, deed dat met
veel overtuiging, en schuift nu haar Haïtiaanse achtergrond naar voren. En dat
doet ze zeer verdienstelijk en sfeervol. Aanvankelijk overviel Breaking the
Thermometer mij. Bij eerste beluistering enigszins rommelig, maar het is
tegelijkertijd een album dat bleef trekken, en naarmate je vaker luistert,
wordt het album steeds een meer coherent geheel. Door dit album, word je
interesse gewekt voor de geschiedenis van dat land. Een verhaal dat niet begon
of eindigt bij vader en zoon Duvalier. De muziek daarentegen ervaar ik als zeer
intens, indrukwekkend, en opbeurend tegelijkertijd.
Ik was gek op Leyla’s geïnspireerde debuutplaat Vari-colored Songs. Heb haar live mogen beluisteren daarna. Haar latere twee platen wisten mij minder te raken, wellicht doordat ik ze onvoldoende wist te beluisteren, maar Breaking the Thermometer weet mij ouderwets te fascineren. Zoals Leyla het zelf schetst, dit is in zekere zin een persoonlijk verhaal, anderzijds is het slechts een onderdeel van een proces die bij voortduring aan verandering, lees verbetering, onderhevig is. Een wereld dat een meer eerlijke verdeling nastreeft. Naarmate ik ouder word betwijfel ik of die wens realiseerbaar is. In hoeverre is een mens bereid afstand te doen van zijn eigen welvaren? Dat de verdeling beter moet moge duidelijk zijn. Rijke landen staan ook alsmaar meer onder druk. Moeilijke thema’s. De geschiedenis werkt door. Het liefst trek je een streep, om vervolgens met een nieuwe start te beginnen. De pijn van het verleden, de onrechtvaardigheid, ebt vaak nog jaren onderhuids door. Gelukkig verzacht de muziek gevoelens van onbehagen. Ik ben onder de indruk van de thematiek, het verhaal dat bij deze muziek hoort, en ben enorm ingenomen met de manier waarop gemusiceerd wordt. Traditionele instrumenten spelen de hoofdrol. Instrumenten die niet zelden, historisch gezien dan, dezelfde reis hebben gemaakt als de Afrikanen die via via in Amerika belanden. Een land waar de verdeling, ondanks een democratisch proces, weliswaar verbetering behoeft, maar waar Leyla McCalla zich geweldig heeft kunnen ontplooien. Breaking the Thermometer is een zeer fijn album.
Rein van den Berg
Releasedatum : 12 augustus 2022 Black Hen Music
Website : https://leylamccalla.com/